Categorie: Wat doet het met ons?

In elke cel zit DNA. DNA bevat de erfelijke eigenschappen van ons lichaam, zoals de bloedgroep en de kleur van de ogen. Door het DNA weten cellen wat ze moeten doen, bijvoorbeeld ook hoe snel ze zich moeten delen. Bij een celdeling ontstaan uit één cel twee dochtercellen, met exact hetzelfde DNA als de moedercel. Als het stukje DNA dat de celdeling bestuurt beschadigd raakt, kan de cel zich sneller gaan delen. De dochtercellen van elke cel bevatten dezelfde beschadiging in het DNA. Daardoor gaan ook deze cellen zich ongeremd delen, met kanker tot gevolg.

Oké, en wat is dan leukemie precies?
In het boek ‘Wit bloed, kwaad bloed’ heeft auteur Jeroen Terlingen in duidelijke taal geschreven over diagnose, behandeling en gevolgen van leukemie. Met name het stuk over hoe ons lichaam en ons bloed hoort te werken en hoe het mis kan gaan vond ik een helder stuk. Tenminste… op het moment dat ik het lees is het me helemaal duidelijk, maar navertellen is best ingewikkeld!

Ik heb een paar stukjes uit de eerste pagina’s geplukt:

“Leukemie is de verzamelnaam voor de ontsporingen van de witte bloedcellen. Niet alleen functioneren ze niet goed, het beenmerg maakt er ook te veel van aan.
Het woord leukemie is de Griekse vertaling van ‘wit bloed’. De term werd in 1845 door de beroemdste Duitse arts van zijn tijd, Rudolf Virchow. Het viel hem op dat het bloed van zijn patiënten lichter kleurde dan van gezonde mensen en als je het lang liet staan bijna wit werd.”

“In een normale situatie maken bloedcellen een groeiproces door waarin ze uiteindelijk rijp worden. Bij leukemie is dit groeiproces verstoord. Als bloedcellen vanaf het ontstaan niet goed uitrijpen nemen ze snel in aantal toe. Binnen korte tijd krijgt een patiënt klachten en als niet snel een behandeling start, komt hij te overlijden. Dit heet acute leukemie.
Als de kwaadaardige cellen nog tamelijk goed uitrijpen, duurt het veel langer tot iemand merkt dat hij ziek is. Soms een groot aantal jaren. Dat wordt chronische leukemie genoemd.
Maar of het proces nu snel of langzaam verloopt; wit bloed is kwaad bloed.”

Het zou dus best kunnen dat Henny deze ziekte al een hele tijd bij zich heeft, want je kunt het jaren hebben zonder er klachten van te ondervinden. Het eerste teken van de leukemie was een knobbel in zijn hals. Inmiddels is duidelijk dat die knobbels overal in zijn lijf zitten. De lymfestations zijn verzamelplekken van witte bloedlichaampjes. Deze stations bevinden zich vooral in de buurt van onze lichaamsopeningen, want daar komen de ziekteverwekkers (bacteriën en virussen) – die bestreden moeten worden door de witte bloedlichaampjes – binnen.

Achteraf bezien voelde Henny de laatste tijd ook wel eens wat op sommige plekken, maar daar was dan steeds een reden voor te bedenken waar het aan zou kunnen liggen: te zwaar getild, verkeerd gelegen of iets dergelijks. Je kent dat wel, je zoekt een verklaring voor wat je voelt en als het weer weggaat, ben je gerustgesteld.

En dan blijk je opeens leukemie te hebben…

Instructies bij chemotherapie

• Neem de tablet zonder kauwen in met een half glas water.
• Breek de tabletten niet door. Ziet u bij het openmaken van de verpakking kapotte tabletten? Sluit de verpakking dan weer goed en breng deze terug naar de apotheek.
• Voorkom dat poeder van de tabletten zich door het huis verspreidt, anders kunnen uw huisgenoten er mee in aanraking komen.
• Krijgt u wat poeder uit gebroken tabletten op uw huid of in uw ogen? Was uw huid dan goed af. Spoel uw ogen met veel water.
• Komen anderen toch met dit middel in contact. Raad hen dan aan zich meteen af te spoelen. Zo beperken ze de risico’s tot het minimum.

Als ik deze chemotherapie medicatie gebruik, mag ik dan…

autorijden?
Sommige mensen hebben problemen met zien of last van zwakte in armen en benen. Als u last heeeft van misselijkheid en een ziek gevoel na de behandeling, dan kan dit de rijvaardigheid beïnvloeden. Rijd geen auto als u hier last van heeft.

alcohol drinken?
Alcohol irriteert de slijmvliezen van het maagdarmkanaal. Het vergroot daardoor de kans op bijwerkingen op de maag en de darmen. Gebruik daarom liever geen alcohol tijdens de chemokuur zolang u last heeft van uw maag en darmen.

alles eten?
U kunt alles eten wat uw maag verdraagt. Bepaalde soorten voedsel zijn echter af te raden als u last heeft van uw maag of in verband met uw verminderde weerstand.

Bovenstaande info komt van Apotheek.nl

Tijdens de chemotherapieperiode:

• goed drinken;
• zorgen voor goede mondhygiëne;
• alert zijn op infecties (koorts, verkoudheden, huidafwijkingen, koortslip, gordelroos): onmiddellijk contact opnemen met dienstdoende hematoloog;
• alert zijn op bloedingen (bloedneus die niet wil stoppen, te hevige menstruatie, andere symptomen): onmiddellijk contact opnemen met dienstdoende hematoloog;
• zorgen voor goede voeding (geen speciaal dieet nodig), dagelijkse lichaamsbeweging;

Wat te doen met urine, ontlasting, bloed, wondvocht of braaksel?
Voor uw directe omgeving, zoals huisgenoten, is het verstandig contact te vermijden met uw lichaamsvloeistoffen. Dit betekent niet dat aanraken of zoenen verboden is. Het gaat alleen om maatregelen om niet in aanraking te komen met urine, ontlasting, bloed, wondvocht of braaksel, omdat het geneesmiddel hierin aanwezig is.

“gelukkig mogen we nog zoenen!”

Neem daarom tot drie dagen na de laatste dosering de volgende maatregelen.

Omgaan met urine en ontlasting
Wat betreft urine en ontlasting zijn de volgende leefregels van belang:

• Als u naar het toilet gaat, moet u altijd gaan zitten, ook als u een man bent.
• Spoel de wc twee keer door met de deksel gesloten; gebruik de spaarknop niet.
• Bij gebruik van po-stoel of urinaal: sluit deze goed af en laat na gebruik direct legen.
• Was uw handen na de toiletgang.
• Doe kleding of beddengoed met urine, ontlasting, bloed of braaksel meteen in de wasmachine. Gebruik daarbij wegwerphandschoenen.
• Ruim urine, ontlasting en braaksel met tissues op en gooi deze weg in het toilet. Gebruik hierbij ook handschoenen. Gooi de materialen weg in een dubbele afvalzak. Maak de plek daarna eventueel schoon met een sopje. Spoel het sopje door het toilet.
• Ook bloed en wondvocht kunnen het medicijn of restanten ervan bevatten. Daarom gebruikt men bij de behandeling van wonden altijd wegwerphandschoenen. U kunt verband, gaasjes en al het overige wegwerpmateriaal in een dubbele afvalzak doen.
• Als u vuil incontinentiemateriaal, urine, ontlasting of nat wasgoed oppakt, draag dan plastic of rubber handschoenen. Dit mogen gewone huishoudhandschoenen zijn.
• Vouw vuil incontinentiemateriaal goed dicht, zodat de plastic buitenlaag de inhoud afsluit. Doe het in een plastic zak. Deze zak kunt u met het gewone huisvuil meegeven.

Omgaan met braaksel

• U kunt het best rechtstreeks in het toilet braken. Spoel de wc daarna twee keer door, met de deksel gesloten en zonder de spaarknop te gebruiken.
• Lukt dit niet, gebruik dan een emmer of een bakje. Leeg de emmer of het bakje in het toilet en was het daarna goed af. Spoel de wc daarna twee keer door, met de deksel gesloten en zonder de spaarknop te gebruiken.
• Was daarna uw handen.

Persoonlijke hygiëne

• Douche of was uzelf regelmatig, bij voorkeur dagelijks.
• Trek regelmatig schone kleding aan, bij voorkeur dagelijks.
• Was sterk verontreinigde kleding apart.
• Draag plastic of rubber handschoenen (dit mogen huishoudhandschoenen zijn) als u sterk verontreinigde kleding in de wasmachine doet.

Na afloop:
Parallel met de groei van het haar zal de conditie herstellen. Het kan dus een aantal maanden duren voordat men weer op het oude niveau functioneert. Zeker de eerste maanden nog alert blijven op infecties (koorts, verkoudheden, huidafwijkingen, koortslip, gordelroos) en zo nodig contact opnemen.

Info van Hematologie Groningen