Hoe ontstaat kanker eigenlijk? En wat is leukemie?

In elke cel zit DNA. DNA bevat de erfelijke eigenschappen van ons lichaam, zoals de bloedgroep en de kleur van de ogen. Door het DNA weten cellen wat ze moeten doen, bijvoorbeeld ook hoe snel ze zich moeten delen. Bij een celdeling ontstaan uit één cel twee dochtercellen, met exact hetzelfde DNA als de moedercel. Als het stukje DNA dat de celdeling bestuurt beschadigd raakt, kan de cel zich sneller gaan delen. De dochtercellen van elke cel bevatten dezelfde beschadiging in het DNA. Daardoor gaan ook deze cellen zich ongeremd delen, met kanker tot gevolg.

Oké, en wat is dan leukemie precies?
In het boek ‘Wit bloed, kwaad bloed’ heeft auteur Jeroen Terlingen in duidelijke taal geschreven over diagnose, behandeling en gevolgen van leukemie. Met name het stuk over hoe ons lichaam en ons bloed hoort te werken en hoe het mis kan gaan vond ik een helder stuk. Tenminste… op het moment dat ik het lees is het me helemaal duidelijk, maar navertellen is best ingewikkeld!

Ik heb een paar stukjes uit de eerste pagina’s geplukt:

“Leukemie is de verzamelnaam voor de ontsporingen van de witte bloedcellen. Niet alleen functioneren ze niet goed, het beenmerg maakt er ook te veel van aan.
Het woord leukemie is de Griekse vertaling van ‘wit bloed’. De term werd in 1845 door de beroemdste Duitse arts van zijn tijd, Rudolf Virchow. Het viel hem op dat het bloed van zijn patiënten lichter kleurde dan van gezonde mensen en als je het lang liet staan bijna wit werd.”


“In een normale situatie maken bloedcellen een groeiproces door waarin ze uiteindelijk rijp worden. Bij leukemie is dit groeiproces verstoord. Als bloedcellen vanaf het ontstaan niet goed uitrijpen nemen ze snel in aantal toe. Binnen korte tijd krijgt een patiënt klachten en als niet snel een behandeling start, komt hij te overlijden. Dit heet acute leukemie.
Als de kwaadaardige cellen nog tamelijk goed uitrijpen, duurt het veel langer tot iemand merkt dat hij ziek is. Soms een groot aantal jaren. Dat wordt chronische leukemie genoemd.
Maar of het proces nu snel of langzaam verloopt; wit bloed is kwaad bloed.”

Het zou dus best kunnen dat Henny deze ziekte al een hele tijd bij zich heeft, want je kunt het jaren hebben zonder er klachten van te ondervinden. Het eerste teken van de leukemie was een knobbel in zijn hals. Inmiddels is duidelijk dat die knobbels overal in zijn lijf zitten. De lymfestations zijn verzamelplekken van witte bloedlichaampjes. Deze stations bevinden zich vooral in de buurt van onze lichaamsopeningen, want daar komen de ziekteverwekkers (bacteriën en virussen) – die bestreden moeten worden door de witte bloedlichaampjes – binnen.

Achteraf bezien voelde Henny de laatste tijd ook wel eens wat op sommige plekken, maar daar was dan steeds een reden voor te bedenken waar het aan zou kunnen liggen: te zwaar getild, verkeerd gelegen of iets dergelijks. Je kent dat wel, je zoekt een verklaring voor wat je voelt en als het weer weggaat, ben je gerustgesteld.

En dan blijk je opeens leukemie te hebben…